Óskarsmyndir eftir bókum

Ótrúlega margar myndir sem tilnefndar voru til Óskarsverðlauna eru byggðar á bókum. Hollywood er reyndar gríðarlega fíkin í bækur og sum bransablöð bókaiðnaðarins birta mánaðarlega skýrslur yfir hve margar bækur hafi verið seldar til Hollywood. Auðvitað er verður ekki nema brotabrot af þessu að bíómynd og sumt verður ekki einu sinni góð bíómynd, en þegar kemur að því að heyja að sér efni leitar kvikmyndagerðarfólk ótrúlega oft í bækur. Þeir sem eru að kvaka yfir því að íslensk kvikmyndagerð sé alltof tengd bókmenntum og bókum hafa einfaldlega rangt fyrir sér, þannig er þetta út um löndin víð og fer fremur vaxandi en hitt.

Það hefur líka gleymst að Al Gore hafði ekki aðeins hönd í bagga með heimildarmyndinni An Inconvenient Truth, upphaflega var þetta og er bók eftir hann, ansi hreint fallega unnin og myndskreytt rit sem hefur selst ákaflega vel um heim allan. Raunar fékk þessi sama bók svonefnd Quills bókmenntaverðlaun í USA nú fyrir áramót en þar reynir bókabransinn að herma eftir glamúr Óskarsverðlaunaafhendingarinnar með nánast engum árangri. Almenningur tók ekkert eftir þeim verðlaunum og almennt voru menn á því að athöfnin hefði verið frámunalega leiðinleg.

Síðasti konungur Skotlands, sagan um Idi Amin eftir Giles Foden er upphaflega bók, skáldsaga/frásögn sem kom út árið 1998 og vakti raunar talsverða athygli þá. Það hefur ratað í fjölmiðla að Balthasar Kormákur var næstum því búinn að kaupa réttinn á bókinni og sem ég veit að er satt. Óttar Proppé mælti með henni við mig á sínum tíma og þetta var ákaflega forvitnileg lesning, bók af þeirri tegund sem grípur mig helst, sem eru ótrúlegar og reifarakenndar frásagnir sem gerðust mestanpart í raun og veru og varða rás sögunnar en lúta lögmálum skáldsögunnar. Bókin er komin út hjá Faber í nýrri kilju.

Notes on a Scandal eftir Zoe Heller kom út fyrir þremur árum og þótt myndin með Dench og Blanchett hafi ekki fengið óskar er þetta ein þeirra mynda sem mesta athygli vöktu af óskarstilnefningunum.

Children of Men, hin dimma framtíðarmynd um barnlaust samfélag, er byggð á sögu gömlu glæpasagnadrottningarinnar P.D. James, The Children of Men, sem kom út árið 1992.

Venus sem gamla brýninu Peter O'Toole í aðalhlutverki, en hann var tilnefndur í áttunda sinn fyrir besta leik í aðalhlutverki, er skrifuð af Hanif Kureishi, sem hefur verið í sérstöku uppáhaldi hjá Bjarti þar sem bækur hans hafa verið gefnar út hér á Íslandi og kom raunar hingað á bókmenntahátíð fyrir nokkrum árum. Almennt er álitið að myndin og tilnefningin hafi hækkað gengi Kureishis sem var sannast sagna orðið nokkuð bágborið. Hann sló í gegn á tíunda áratugnum með bókinni Budda of Suburbia en íslensku eru fyrir hendi bækurnar Náðargáfa Gabríels (2002) og Náin kynni (1999) eða Intimacy, en eftir því framhjáhaldsdrama var líka gerð kvikmynd sem yrði áreiðanlega bönnuð í innra kerfinu á Hótel Sögu.

Mynd Clints Eastwoods, Bréf frá Iwo Jima, er eins og nafnið bendir til byggð á bréfum sem gefin voru út í bókarformi og raunar hefur myndin vakið athygli ekki aðeins á þeim, heldur nokkrum öðrum útgáfum á stríðsbréfum japanskra hermanna sem komið hafa út á ensku á síðustu árum. Bréfin voru eins og kunnugt er rituð af Kuribayashi hershöfðingja og yfirmanni heraflans á Iwo Jima eyju og bera titilinn Pictures, Letters from Commander in Chief í enskri útgáfu japanska forlagsins Shogakugan. Ævisaga hershöfðingjas, So Sad To Fall In Battle : An Account of War eftir Kumiko Kakehashi, kom nýverið út á ensku á imprinti Random House Presidio. Bréfasafn sjálfsmorðsflugmanna í ritstjórn Emiko Ohnuki-Tierney sem University of Chicago Press sendir frá sér er líka talsvert í umræðunni.

Little Children hefur fengið rífandi dóma hérlendis og fékk nokkrar tilnefningar. Bókin er eftir Tom Perotta, virtan höfund og enskukennara við Yale og Harvard, og kom út árið 2004. Hann er einnig meðhöfundur handritsins að myndinni og bókin var á sínum tíma kosin besta bók ársins af NYT og fleiri blöðum í USA. Önnur mynd Election, sem frumsýnd var árið 1999 er einnig byggð á samnefndri bók hans.

Síðan er það náttúrlega The Devil Wears Prada, en sú mynd kom mér að minnsta kosti hressilega á óvart og mér fannst algerlega réttlátt að Maryl Streep væri tilnefnd til besta kvenleikara í aðalhlutverki fyrir hana. Sagan er eftir Lauren Weisberger og kom út árið 2003, varð umsvifalaust metsölubók og hefur verið þýdd á öll heimsins tungumál, nema íslensku. Er raunar sannfærður um að hún hefði orðið metsölubók í kilju, en líklegast er of seint í rassinn gripið nú. Bókin er enn á metsölulistum í Bretlandi, Þýskalandi og Frakklandi og var raunar ein mest selda bók Frakklands á síðasta ári.