Fjórtán ára

Í nýjustu skáldsögu sinni Möguleiki á eyju orðar Houellebecq vel eitt líflegasta hneykslunarefnið þessa dagana: Miðpunktur kynferðislegrar löngunar okkar daga eru fjórtán ára stúlkur. Þess vegna verða vestræn samfélög að verja þær með öllum ráðum, þess vegna er líka löngunin eftir þeim glæpsamleg. Þær eru æðsta takmark kynferðislegrar þrár en um leið algerlega forboðnar. Menning vestrænna samfélaga veltir sér upp úr táknmyndum hins kynferðislega á mörkum bernsku og fullorðinsára. Um leið er eytt gríðarlegum kröftum í að skilgreina þá sem eru á þeim aldri sem börn, velta sér upp úr kynferðisglæpum og marka þá sem fremja slíka glæpi sem sjúklegt fólk. Það er hins vegar ekki lengra síðan en svo, að ég man eftir því sem strákur að stelpur á þessum aldri, jafnvel jafnöldrur mínar, voru með sér miklu eldri mönnum og þótti ekki tiltökumál. Á aðeins 20-30 árum hefur þetta hins vegar gjörbreyst. Unglingsstúlkan er nú dularfullt sprengjusvæði kynóranna og hneykslunarinnar. Þráin eftir henni er tabúíseruð sem aldrei fyrr og verður um leið að kollektífu móðursýkisástandi. Fólk sér árásir á ímyndað sakleysi bernskunnar í hverju horni og blandar því grimmt saman við raunverulega glæpi og býr til skýrt kerfi útilokunar, útlegðar og úthrópunar. Þetta eru merkilegir tímar sem við lifum á.

En aftur að Michel Houellebecq. Í öllum sínum verkum skoðar hann, greinir og segir frá þessum tvístringi í vestrænni menningu. Hvernig kynferðismálin hafa þróast og hvernig þau draga dám af þróun efnahagskerfisins. Hann er sögulegur efnishyggjumaður í gamla stílnum, saga framleiðslunnar og efnahagsins verður alltaf að sögu hugmyndanna, eitt er aldrei aðskilið frá öðru. Þetta er gott að hafa í huga í núverandi klámumræðu. Hún fer fram í sögulegu tómarúmi, rétt eins og viðmiðin séu óbreytanleg og hafi alltaf verið fyrir hendi, og þetta gengur jafnt yfir alla. Bæði þá sem eru í afneituninni og láta eins og vestræn menning samtímans sé á einhvern hátt ósnortin af valdaafstæðum og verða voðalega hissa og vilja spangóla uppi á fjöllum ef einhver minnist á klám. En líka yfir hina sem upphefja táknmyndir þrárinnar í nornaveiðunum og greina þær með orðfæri sem stundum minnir á pervertisma dómara hjá rannsóknarréttinum.

Í fyrstu bók sinni sem því miður hefur ekki verið enn þýdd á íslensku, Útbreiðsla baráttunnar (Extension du domaine de la lutte), er brilljant kafli þar sem Houellebecq teflir einmitt saman kynlífi og efnahag í mögnuðum dansi (hér frjálslega þýtt):

Það er algerlega skýrt að í samfélögum okkar er kynlífið annað helsta kerfi mismununar, sem þó er óháð efnahagskerfinu þótt það sé alveg jafn miskunnarlaust í mismunun sinni og það. Afleiðingar beggja kerfanna eru í einu og öllu sambærilegar. Líkt og óheft efnahagsleg frjálshyggja hefur frjálslyndi í kynferðismálum hvarvetna alið af sér algera örbirgð. Sumir gera það alla daga, sumir fimm til sex sinnum alla sína ævi, sumir aldrei. Sumir njóta ásta með tugum kvenna, aðrir njóta aldrei ásta. Hér er að verki það sem kallað er "lögmál markaðarins". Innan efnahagskerfis þar sem atvinnuþáttaka er öllum tryggð, tekst öllum að finna sér farborða með einum eða öðrum hætti. Innan kynlífskerfis þar sem framhjáhald er bannað, tekst öllum að finna sér rekkjufélaga. En í algerlega frjálsu markaðshagkerfi sanka örfáir að sér gríðarlegum fjármunum, hinir veslast upp atvinnulausir og févana. Í algerlega frjálsu kynlífskerfi tekst örfáum að lífa stórbrotnu og fjölbreyttu kynlífi, hinir eru dæmdir til einveru og sjálfsfróunar. Efnahagskerfi frjálshyggjunnar breiðir baráttuna út, það þenur hana út yfir alla aldurshópa, allar stéttir. Á sama hátt breiðir frjálslyndi í kynferðismálum baráttuna út, það þenur hana út yfir alla aldurshópa, allar stéttir.